Het Kanaal dat Stemmen Verenigde — Het Verhaal van GenZ en Zello
Nairobi, 16 juli 2024.
De lucht boven de stad trilde van spanning. Op pleinen en straten verzamelden duizenden jonge Kenianen zich, bewapend met niets meer dan hun stem, hun woede — en hun telefoon. Wat begon als een protest tegen een controversieel belastingplan, groeide uit tot een van de grootste volksbewegingen in de geschiedenis van het land: de GenZ-protesten.
De regering had besloten de belastingen op basisvoedsel en essentiële goederen te verhogen. Voor velen was dat de druppel. Jongeren, die zich lange tijd buitengesloten voelden van het politieke proces, besloten dat het genoeg was geweest. Ze kwamen samen — digitaal en fysiek — en noemden zichzelf GenZ.
Toen de overheid probeerde de protesten te breken door sociale media plat te leggen en ‘X’ (het voormalige Twitter) uit de lucht te halen, gebeurde iets onverwachts. Tienduizenden Kenianen schakelden massaal over naar Zello — een relatief onbekende app waarmee je van je telefoon een portofoon maakt. In slechts enkele dagen tijd werd Zello meer dan 40.000 keer gedownload.
“We kregen updates via Zello,” vertelt een demonstrant die anoniem wil blijven. “We waarschuwden elkaar voor traangas, voor blokkades — zelfs voor undercoveragenten in bivakmutsen.”
Via Zello ontstond een digitaal netwerk van solidariteit. Jongeren konden elkaar vinden, waarschuwen en coördineren. De snelheid waarmee berichten werden gedeeld, maakte de app tot het kloppende hart van de protesten.
Volgens de politiek analist Herman Manyora van de Universiteit van Nairobi was dat precies wat eerdere bewegingen misten.
“Mobilisatie was altijd de grootste uitdaging. Maar nu veranderden jongeren hun telefoons in portofoons — en dat maakte alles anders.”
De resultaten waren indrukwekkend, maar ook tragisch. Volgens mensenrechtenorganisaties kwamen minstens 39 mensen om het leven, raakten 361 gewond en werden meer dan 335 demonstranten gearresteerd. Toch bleef de geest van GenZ levend.
De 21-jarige Mercy, net afgestudeerd, herinnert zich die dagen nog goed.
“Via Zello kreeg ik een waarschuwing om terug te keren — de politie schoot op demonstranten. Even later hoorden we dat het waar was. Zonder die waarschuwing was ik daar misschien nog geweest.”
“Elke keer als de politie traangas gooide, raakten we elkaar kwijt. Maar via onze Zello-groep — we noemden onszelf GenZ — vonden we elkaar steeds weer terug.”
Zello was niet nieuw in dit soort situaties. De app had eerder levens gered in Texas tijdens een orkaan, protesten mogelijk gemaakt in Venezuela, en zelfs stakingen gecoördineerd in Rusland — waar de regering de app uiteindelijk blokkeerde. Maar in Kenia kreeg Zello een andere betekenis: het werd een symbool van een generatie die niet het zwijgen liet opleggen.
“Zello was het juiste product, op het juiste moment, in de juiste situatie,” verklaarde een woordvoerder van het bedrijf later.
En zo werd GenZ — ooit slechts een groep jongeren met idealen — een beweging.
Niet dankzij wapens, niet dankzij geld, maar dankzij communicatie, moed en technologie.
In de echo’s van Nairobi’s straten leeft hun stem nog steeds voort.
Niet op een televisiekanaal. Niet in een app.
Maar in de overtuiging dat zelfs als je de socials uitzet, stemmen altijd een weg vinden.
Hoewel de QR-code niet meer te vinden is op Zello.com bestaat GenZ nog steeds. Nadat de protesten hun doel bereikt hadden is het kanaal niet opgeheven. Enkele demonstraten hebben zich zelfs kandidaat gesteld voor de komende verkiezingen. Het kanaal zit wel achter een wachtwoord.
